Giải pháp hệ thống điện thông minh bằng trí tuệ Việt Nam của GELEX
[Bài tham luận của GELEX tại hội thảo quốc tế “Công nghệ mới về nguồn, lưới điện, năng lượng tái tạo và hệ thống lưu trữ năng lượng” – Tháng 3/2017]
Công tơ điện tử thông minh thương hiệu GELEX-EMIC và máy biến áp hiệu suất cao sử dụng lõi thép vô định hình – AMT thương hiệu THIBIDI của Tổng công ty Cổ phần Thiết bị điện Việt Nam (GELEX) là những sản phẩm công nghệ cao được sản xuất trong nước đang và sẽ là một phần trong hệ thống lưới điện thông minh của Việt Nam.
Tổng công ty Cổ phần Thiết bị điện Việt Nam (GELEX) được thành lập ngày 10/07/1995 nhằm tập trung sức mạnh các đơn vị sản xuất, kinh doanh thuộc ngành công nghiệp kỹ thuật điện. Được cổ phần hóa từ năm 2010, hiện nay GELEX hoạt động theo mô hình công ty đại chúng với mã cổ phiếu GEX được đăng ký giao dịch tại UPCOM thuộc Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Vốn điều lệ GELEX 2.320 tỷ đồng, quy mô vốn hóa khoảng 4.600 tỷ đồng, doanh thu toàn hệ thống năm 2016 đạt mức 11.000 tỷ đồng.
Tính đến thời điểm tháng 12/2016, GELEX có 7 công ty con, 6 công ty liên doanh, liên kết, hoạt động trong các lĩnh vực trọng yếu như: sản xuất, kinh doanh thiết bị điện, đầu tư năng lượng, cung cấp nước sạch, bất động sản, Logistics và đầu tư tài chính. Mục tiêu của GELEX trở thành tập đoàn đa ngành công nghiệp – dịch vụ hàng đầu Việt Nam, xây dựng một thương hiệu quốc gia ngang tầm quốc tế.
Nắm bắt xu thế triển khai đề án lưới điện thông minh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, từ năm 2012, GELEX và các đơn vị công ty thành viên tập trung nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm thiết bị điện công nghệ cao sử dụng năng lượng xanh. Trong đó, GELEX sở hữu 2 dòng sản phẩm được nghiên cứu và chế tạo thành công bởi hai thương hiệu uy tín trong ngành thiết bị điện: công tơ điện tử thông minh công nghệ RF-MESH, hệ thống thu thập dữ liệu công tơ tự động AMR của GELEX-EMIC và máy biến áp hiệu suất cao sử dụng lõi tôn vô định hình (Amorphous) của THIBIDI.
Đo đếm từ xa tự động
Nắm bắt xu thế thay thế các công tơ cơ khí bằng các công tơ điện tử đa chức năng, cùng các công nghệ tiên tiến được chuyển giao từ các thương hiệu cung cấp công nghệ đo đếm điện năng và linh kiện điện tử trọn bộ uy tín thế giới như: Texas Instrument (USA), Landis và Gyr Thụy Sỹ, … GELEX-EMIC – công ty thành viên của GELEX đã nghiên cứu chế tạo thành công nhiều dòng công tơ điện tử 1 pha và 3 pha với các tính năng từ đơn giản đến phức tạp. Các chức năng được cải tiến như: đo đếm theo biểu giá, lưu trữ hóa đơn, khảo sát biểu đồ phụ tải, thu thập dữ liệu từ xa… đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng và nhu cầu quản lý lưới điện thông minh của ngành Điện lực Việt Nam.
Từ năm 2016, EVN triển khai mua sắm công tơ điện tử có tính năng thu thập dữ liệu từ xa và hệ thống tự động thu thập số liệu công tơ AMR phục vụ công tác quản lý kinh doanh điện năng. Nếu công tơ điện tử đã mở ra nhiều triển vọng trong việc vận hành thị trường điện tối ưu (nhiều biểu giá bán điện theo giờ trong ngày, theo mùa trong năm, đọc chỉ số từ xa, khảo sát biểu đồ phụ tải…) thì công nghệ “đo đếm từ xa tự động” sẽ giúp cho ngành Điện lực Việt Nam giảm được chi phí kinh doanh do giảm nhân công đi ghi số công tơ, nâng cao năng lực quản lý lưới điện và sử dụng năng lượng hiệu quả.
Hệ thống thu thập số liệu công tơ AMR của GELEX-EMIC nghiên cứu và chế tạo là hệ thống hoạt động tự động trong việc khai thác dữ liệu các công tơ nền tảng công nghệ Mesh-RF. Hệ thống AMR của GELEX-EMIC phát triển là hệ thống mang tính phổ quát cao, với phần mềm HES có khả năng đọc được nhiều chủng loại công tơ trong tương lai như: công tơ 1 pha, công tơ 3 pha, công tơ 1 giá và công tơ nhiều gía. Mỗi công tơ điện tử trong mạng Mesh-RF, ngoài chức năng đo đếm, còn đóng vai trò làm chức năng lặp dữ liệu và chức năng Mesh cho các công tơ lân cận. Các công tơ điện tử có tính năng Mesh tại mỗi nút mạng sẽ tự động tạo ra mối liên kết tối ưu tới DCU và phần mềm HES, giúp rút ngắn thời gian thu thập dữ liệu, cũng như tối ưu hóa cho việc lắp đặt hệ thống.
Hệ thống thu thập số liệu công tơ tự động AMR của GELEX-EMIC bao gồm: các công tơ điện tử 1 pha, 3 pha, có tích hợp các Module truyền tin theo công nghệ Mesh-RF hoặc PLC hoặc GPRS; các bộ đọc dữ liệu tập trung DCU; phần mềm HES; máy chủ Server.
Công tơ điện tử thông minh 1 pha kiểu CE-14, CE-18 và công tơ điện tử thông minh 3 pha ME-40. ME-41, ME-42 sử dụng công nghệ RF-Mesh là sản phẩm được nghiên cứu và chế tạo tại GELEX-EMIC trên cơ sở các vi mạch và linh kiện chuyên dụng của các hãng nước ngoài theo tiêu chuẩn quốc tế IEC 62052-11, IEC 62053-21;22;23, IEC 62056-2161, IEC 60529… trên dây chuyền công nghệ, thiết bị hiện đại, đảm bảo chất lượng theo ISO 9001-2008. Mỗi công tơ tích hợp Module truyền tin RF-Mesh trong hệ thống ngoài chức năng là một thiết bị đo đếm điện năng thông thường, nó còn là một nút Mesh trong mạng lưới hỗ trợ việc thu thập, truyền tải dữ liệu đo đếm từ các công tơ xung quanh nó đến DCU và ngược lại.
Trên cơ sở các kết quả đã đạt được, dòng công tơ điện tử thông minh và hệ thống thu thập dữ liệu công tơ tự động từ xa AMR của GELEX-EMIC đã mang lại hiệu quả khoa học và công nghệ cũng như kinh tế – xã hội thiết thực. Sản phẩm phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, chất lượng tương đương hàng nhập ngoại từ các nước EU, giá cả hợp lý, hoàn toàn đủ tiêu chuẩn thay thế hàng nhập khẩu từ nước ngoài, tiết kiệm ngoại tệ cho đất nước.
Máy biến áp hiệu suất cao
Bên cạnh sản phẩm công tơ điện tử thông minh GELEX-EMIC, Công ty CP Thiết bị điện (THIBIDI) cho ra mắt dòng sản phẩm máy biến áp hiệu suất cao sử dụng lõi tôn vô định hình (amorphous – AMT). Đây là sản phẩm hợp tác với tập đoàn Hitachi Metals Nhật Bản, giúp giảm tổn thất không tải lên đến 70%, giảm lượng khí thải CO2 góp phần bảo vệ môi trường.
THIBIDI là đơn vị thành viên thuộc GELEX có nhà máy và trụ sở đặt tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1 (Đồng Nai), chuyên sản xuất máy biến áp phân phối. Với tôn chỉ dẫn đầu về chất lượng sản phẩm, dịch vụ, cùng đội ngũ lao động lành nghề, trang thiết bị máy móc hiện đại và đồng bộ, hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế ISO-9001, phòng thử nghiệm đạt chuẩn quốc gia VILAS.054; THIBIDI luôn cải tiến sản phẩm, dịch vụ, đồng thời khẳng định năng lực tự thiết kế, chế tạo nhiều dòng máy biến áp phân phối 1 pha, 3 pha.
Một số sản phẩm tiêu biểu của THIBIDI như: máy biến áp phân phối hợp bộ công suất đến 2000kVA (PAD-MOUNTED TRANSFORMER) hợp tác sản xuất với Tập đoàn Cooper (Mỹ); máy biến áp khô công suất đến 4000kVA hợp tác sản xuất với Tập đoàn General Electric (Mỹ), … Với những nỗ lực không ngừng, THIBIDI đã vinh dự nhận Huân chương Lao động hạng nhất; Giải thưởng Chất lượng Quốc tế châu Á – Thái Bình Dương và sản phẩm đạt Thương hiệu Quốc gia.
Máy biến áp phân phối hiệu suất cao sử dụng lõi thép vô định hình (Amorphous) của THIBIDI đã sản xuất và cung cấp ra thị trường hơn 26.000 máy amorphous các loại, đem lại hiệu quả sử dụng nhờ giảm tổn thất điện năng. Nếu một máy biến áp 3 pha 1000kVA sử dụng lõi tôn silic truyền thống tiêu thụ cho điện năng một năm là 15.330 kWh thì máy biến áp Amorphous chỉ tiêu tốn 9.610 kWh (hệ số phụ tải 30%). Nếu tính giá thành hiện nay thì mỗi năm tiết kiệm được khoảng hơn 10 triệu đồng/máy. Đặc biệt, máy biến áp amorphous có thể giảm tổn hao không tải xuống tới 70% so với sản phẩm truyền thống.
Máy biến áp amorphous do tổn hao thấp hơn, làm giảm đáng kể lượng khí thải CO2 ra môi trường, góp phần tiết kiệm năng lượng điện, bảo vệ môi trường và đáp ứng nhu cầu thị trường. Sản phẩm đã được Trung tâm Tiết kiệm Năng lượng TP. Hồ Chí Minh đánh giá phù hợp với môi trường Việt Nam. Đây sẽ là giải pháp tiết kiệm điện rất hiệu quả và thân thiện môi trường. Hợp tác chặt chẽ và chất lượng được kiểm định bởi tổ chức JCM thuộc chính phủ Nhật Bản; hiện nay THIBIDI bắt đầu kết hợp và triển khai nhân rộng dự án này ở các nước trong khu vực như Lào, Campuchia, Myanmar.
Xu hướng đầu tư các sản phẩm tiết kiệm năng lượng giúp nâng cao hiệu quả sản phẩm, đồng thời nâng cao uy tín cho thương hiệu GELEX và các đơn vị thành viên. Đây cũng là mục tiêu quốc gia về việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, đáp ứng các yêu cầu về sản phẩm năng lượng hiệu suất cao.
GELEX và các đơn vị thành viên tự hào là các thương hiệu quốc gia hàng đầu Việt Nam tự tin cạnh tranh ngang bằng với các thương hiệu toàn cầu đảm bảo giữ vững sân nhà tạo đà vươn ra quốc tế. Công tơ điện tử thông minh GELEX-EMIC và máy biến áp hiệu suất cao sử dụng lõi thép vô định hình (Amorphous) của THIBIDI là những sản phẩm thiết bị điện công nghệ cao “made in Việt Nam” hoàn toàn tự tin và tự hào là một phần trong hệ thống lưới điện thông minh của Việt Nam.
GELEX hy vọng sản phẩm thiết bị điện công nghệ cao và các giải pháp giúp tối ưu hóa quản lý lưới điện sẽ được các khách hàng sử dụng thay thế dần cho các sản phẩm nhập khẩu, giúp tiết kiệm được một phần nguồn ngân sách của ngành Điện lực Việt Nam và làm giảm tỷ trọng nhập siêu của nền kinh tế.
– Phòng Truyền thông –